φιλοσοφικοί στοχασμοί ...

. Σε ένα βιβλιο για τους προσωκρατικούς φιλοσόφους που διαβάζω βρήκα κάτι εξαιρετικά ενδιαφέρον, το οποίο νομίζω ότι θα διαλύσει και την παραμικρή αμφιβολία σας σχετικά με το πώς δημιουργήθηκε ο άνθρωπος. Σύμφωνα λοιπόν με τους αρχαίους (ελληνιστικούς) φιλολόγους φαίνεται πως:


"Ο Αναξίμανδρος από τη Μίλητο θεωρούσε ότι από το ζεστό νερό και τη ζεστή γη βγήκαν ψάρια ή πλάσματα που έμοιαζαν πολύ με ψάρια. Μέσα σ' αυτά μεγάλωσε ο άνθρωπος, με τη μορφή εμβρύων που έμειναν έγκλειστα ως την εφηβεία. Τότε επιτέλους αυτά τα ιχθυόμορφα πλάσματα άνοιξαν και από μέσα τους βγήκαν άνδρες και γυναίκες που ήταν πια σε θέση να τρέφονται μόνοι τους." (Κηνσωρίνος "de die natura" 4:7)


. Πρέπει να σημειώσω τρία πράγματα σχετικά με τον Αναξίμανδρο :

1. Στο σύνολό τους τους προσωκρατικούς φιλοσόφους δεν απασχολούσαν τα ηθικά ζητήματα του τύπου "τι είναι ευτυχία", "πώς επιτυγχάνεται", "ποιος ο ενδεδειγμένος τρόπος ζωής", "τι είναι η γνώση, η δικαιοσύνη, η ελευθερία κτλ". Τα ερωτήματα αυτά πρωτοπαρουσιάστηκαν με τους σοφιστές και το Σωκράτη. Όπως μαρτυρεί και ο πιο δόκιμος όρος "φυσικοί φιλόσοφοι" ενδιαφέρονταν για τη δημιουργία του κόσμου, την κοσμογονία, και τη λειτουργία του. Οι περισσότεροι από αυτούς ήταν γνωστοί και για τις επιστημονικές τους δραστηριότητες.

2. Ο Αναξίμανδρος έζησε πιθανόν τον 6ο αιώνα. Ήταν, μετά το Θαλή το Μιλήσιο, ο αρχαιότερος φιλόσοφος στον ελληνικό χώρο. Η σκέψη του δεν είναι αυστηρώς φιλοσοφική ούτε επιστημονική, όπως τουλάχιστον θα την καθορίζαμε σήμερα. Ο Αναξίμανδρος και οι σύγχρονοι του πρώτοι προσπάθησαν να εξηγήσουν ότι μέχρι τώρα πραγματεύονταν οι μύθοι με ένα πιο ορθολογικό και εμπειρικό τρόπο σκέψης, χωρίς αυτό να σημαίνει πως ήταν απόλυτα αποδεσμευμένοι από τη μυθολογική παράδοση.

3. Από τα γραφόμενα του Αναξίμανδρου, όπως και τον περισσότερων φυσικών, δεν έχουμε τίποτα. Όλη μας η γνώση για αυτούς είναι έμμεση, από αναφορές στους μετέπειτα συγγραφείς, στα βιβλία του Αριστοτέλη και των μαθητών του και σε επιτομές της ελληνιστικής εποχής των αρχαίων φιλοσόφων. Και δεν είναι καθόλου σπάνιες οι παρανοήσεις και οι συγχύσεις. Μία τέτοια έμμεση αναφορά είναι και το παραπάνω μεταφρασμένο παράθεμα.