Gaius Iulius Caesar Octavianus Augustus

Ο οργασμός αυτός της δημοκρατίας (κοίτα να δεις που η δημοκρατία έχει και οργασμό όταν τη βιάζουν) με τις βουλευτικές εκλογές πρώτα και τώρα την εσωτερική διαμάχη στο Πασόκ μου δημιούργησε έντονο το ερώτημα ποιος από όλους αυτούς είναι όντως ο καταλληλότερος "πρόεδρος"; Πραγματικά λυπάμαι αλλά απάντηση δε βρήκα. Θυμήθηκα όμως το μάθημα ρωμαϊκής ιστορίας στο πανεπιστήμιο και τον Οκταβιανό Αύγουστο, ένα από τους καλύτερους πολιτικούς της ιστορίας (όση έχω διαβάσει βέβαια).

.. Το πολίτευμα της Ρώμης ήταν η "δημοκρατία". Τουλάχιστον έτσι είθισται να μεταφράζεται ο όρος "respublica" (=το δημόσιο πράγμα). Κατ΄ουσίαν όμως το πολιτικό της σύστημα ήταν καθαρά ολιγαρχικό και βασιζόταν στις πελατειακές σχέσεις των μεγάλων οικογενειών. Τα μέλη των ανώτερων τάξεων αφού περνούσαν από διάφορες πολιτικές και στρατιωτικές βαθμίδες (cursus honorum) συμμετείχαν στο ανώτατο νομοθετικό / εκτελεστικό σώμα, τη Σύγκλητο, την αδιαμφισβήτητη εξουσία. Αυτό μέχρι τον καιρό του Μάριου και του Σύλα, δύο άσπονδων αντιπάλων όταν ο Σύλας βάδισε με το μισθοφορικό του στρατό εναντίον της Ρώμης και της συγκλήτου. Έκτοτε μεγάλοι ρωμαίοι στρατηγοί προσπάθησαν με την απειλή του στρατού να κυριαρχήσουν της συγκλήτου. Πιο κοντά στο στόχο του έφτασε ο Ιούλιος Καίσαρας, ο οποιος αφού εκμηδένισε τους εχθρούς του συγκέντρωσε αυθαίρετα στο πρόσωπο του όλες τις εξουσίες, όρισε ως συγκλητικούς ικανούς άντρες από όλες τις παρατάξεις, ακόμη και μη ρωμαίους, και προσπάθησε να μειώσει τη δύναμη της συγκλήτου.
. . Μετά τη δολοφονία του, συνεχιστής της πολιτικής του ιδέας υπήρξε ο Μάρκος Αντώνιος. Ο ίδιος ο Καίσαρας είχε υιοθετήσει και ορίσει ως κληρονόμο του τον ανιψιό του Οκταβιανό. Αρχικά ο νεαρός Οκταβιανός και ο έμπειρος στρατηγός Αντώνιος συμμάχησαν για να εκδικηθούν το θάνατο του πατέρα και φίλου. Δεν άργησαν όμως να έρθουν σε ρήξη. Ο μεν Οκταβιανός παρέμεινε στη Ρώμη, όπου στο πρόσωπο του πίστεψε η σύκλητος πως βρήκε το νέο της υποστηρικτή, ο δε Αντώνιος προτίμησε την ευπορότερη Ανατολή. Η ναυμαχία στο Άκτιο έδωσε την οριστική νίκη στον Οκταβιανό, μοναδικό πλέον διεκδικητή της εξουσίας.
. . Ενώ όμως όλοι περίμεναν πως άμα την επιστροφή του στη Ρώμη ο Οκταβιανός θα ιδιοποιόταν κάθε εξουσία και θα ανάγκαζε τη σύγκλητο να τον αναγνωρίσει ως ηγέτη, αιφνιδίασε τους πάντες κλείνοντας τις πύλες του ναού του Ιανού (σημάδι πως τελείωσε ο πόλεμος) και αποκαθιστώντας τη χαμένη δύναμη της συγκλήτου. Ενώ προέβαλλε τον εαυτό του ως διάδοχο του "θείου" πλέον Καίσαρα οι πράξεις του ήταν εκ διαμέτρου αντίθετες. Βέβαια τίποτα δεν ήταν τυχαίο. Αντίθετα ο Οκταβιανός ήξερε πως αν διεκδικούσε την εξουσία θα έβρισκε απέναντι του όχι μόνο τη σύγκλητο αλλα και τον ίδιο το λαό, όπως ο Καίσαρας. Αλλά από την άλλη οι χρόνιοι εμφύλιοι πολέμοι είχαν εξασθενήσει τόσο την πόλη της Ρώμης, κοινωνικά, οικονομικά, πολιτικά και ηθικά, που η σύγκλητος δε θα μπορούσε να τα βγάλει πέρα. Και είχε δίκαιο. Καμία απόφαση δεν επτρόκειτο να παρθεί αν δεν είχε την έγκριση του Οκταβιανού και από το προσωπικό του θησαυροφυλάκιο δαπανόνταν τεράστια ποσά για το καλό της πόλης. Ταυτόχρονα, με τη βοήθεια των ανθρώπων των γραμμάτων και των τεχνών που προστάτευε φρόντιζε να προβάλλεται με κάθε δυνατό τρόπο έτσι ώστε να γίνει ιδιαίτερα αγαπητός σε όλους. Δεν είναι παράξενο επομένως που μέσα σε λίγα χρόνια η ίδια η σύγκληος του παραχώρησε, με δημοκρατικό τρόπο, όλες τις ανώτατες εξουσίες και τον ονόμασε επίσημα Augustus (= αυτός που αυξάνει).