Εμπεδοκλής
. Από τους προσωκρατικούς φιλοσόφους ο Εμπεδοκλής είναι αυτός για τον οποίο ο Αριστοτέλης είπε πως "είναι ο πρώτος που βρήκε τη ρητορική". Έζησε τον 5ο αιώνα π.Χ. (πιθανότατα μεταξύ 495 - 435π.Χ.) στον Ακράγαντα, μία από τις πλουσιότερες ελληνικές αποικίες στη Ν. Σικελία.
. Του αποδίδονταν τουλάχιστον δύο φιλοσοφικά έργα : "Περί Φύσεως" και "Καθαρμοί" * από τα οποια σώζονται αρκετά αποσπάσματα. Σ' αυτά είναι ολοφάνερη η επίδραση του Ξενοφάνη του Κολοφώνιου ( ο οποίος άσκησε κυρίως κριτική στην ανθρωπόμορφη παρουσίαση των θεών), της ιδέας της αέναης κίνησης και της παγκόσμιας σταθερότητας του Ηράκλειτου, του Πυθαγόρα, ιδρυτή μίας μεγάλης φιλοσοφικης σχολής στη Σικελία με κύριο δόγμα τη μετενσάρκωση της ψυχής. Επίσης γνώριζε αρκετά καλά την ορθολογική σκέψη του Ελεάτη Παρμενίδη, με την οποία εν μέρει συμφωνεί (με την ιδέα της ισομεγέθους σφαίρας, της ακινησίας και του εντελούς είναι) και εν μέρει διαφωνεί (με την άρνηση π.χ. των αισθήσεων, της γέννησης και φθοράς).
. Στο "Περί Φύσεως" εξηγεί λεπτομερειακά τη δημιουργία και δομή του κόσμου. Είναι ο πρώτος που αναφέρεται στις 4 "ρίζες" (στοιχεία) : φωτιά, αιθέρα**, γη και νερό. Οι ρίζες αυτές είναι ανεξάρτητες, ίσες και συνομήλικες και από την ανάμειξη τους δημιουργούνται τα πάντα χάρη στη δράση της "Φιλότητος" (Αγάπη, Αφροδίτη, φιλία) και του Νείκεος (φιλονικία). Μέσα από την αέναη εναλλαγή τα πολλά γίνονται ένα και από το Ένα δημιουργούνται τα πολλά και η όλη διαδικασία κάνει τα πράγματα να είναι κατ' ουσίαν αμετάβλητα αφού και η ίδια η διαδικασία είναι η αμετάβλητη. Στο σημείο αυτό ο Εμπεδοκλής επιτίθεται στη χρήση των όρων "γέννηση" και "θάνατος" για αυτό που ουσιαστικά είναι ανάμειξη και χωρισμός των ριζών (πώς είναι δυνατό να γεννηθεί κάτι που προϋπάρχει ή να καταστραφεί αυτό που θα συνεχίσει να υπάρχει) και υπαινίσσεται πως η ζωή υπερβαίνει τα στενά όρια γέννησης και θανάτου (Καθαρμοί).
. Οι τέσσερεις ρίζες, η Φιλότης και το Νείκος κυβερνούν διαδοχικά. Όταν κυβερνά το Νείκος μέσα από τη δίνη ξεχωρίζουν πρώτα ο αιθέρας και μετά με τη σειρά η φωτιά, η γη και το νερό. Έτσι δημιουργείται ο κόσμος. Στη συνέχεια επικρατεί σταδιακά, από το κέντρο της δίνης, η Φιλότης και εκτοπίζει το Νείκος. Στην κυριαρχία της τα στοιχεία αναμειγνύονται και "γεννιούνται", με τη μεγάλη συμβολή της τύχης, η φύση και ο άνθρωπος***. Για τον άνθρωπο συγκεκριμένα περιγράφει τέσσερεις διαδοχικές γεννήσεις : πρώτα γενιούνται ξεχωριστά μέλη, έπειτα γεννιούνται τερατόμορφα είδη με τυχαίες συνεννώσεις μελών και τρίτες οι ολοφυείς μορφές. Ο σημερινός άνθρωπος γεννιέται όχι με τη συνένωση των ριζών αλλά με το σεξουαλικό πόθο και τη γονιμοποίηση. Την ίδια περίοδο, της απόλυτης κυριαρχίας της Φιλότητος, τα πάντα ομονοούν, ο κόσμος είναι τέλειος και ίσος σε μέγεθος, έχοντας το σχήμα μιας Σφαίρας.
*Καθαρμοί ήταν θρησκευτικές τελετές που αποσκοπούσαν στον εξαγνισμό των πιστών.
** Για του αρχαίους υπήρχε ξεκάθαρος ο διαχωρισμός μεταξύ του ανώτερου καθαρού αέρα, του αιθέρα, και του αέρα που περιβάλλει τη γη και που σύμφωνα με τον Εμπεδοκλή προέρχεται από το νερό.
*** Παρατήρησε πως στη φύση φαινομενικά ανόμοια πράγματα έχουν ομόλογες ιδιότητες.
. Του αποδίδονταν τουλάχιστον δύο φιλοσοφικά έργα : "Περί Φύσεως" και "Καθαρμοί" * από τα οποια σώζονται αρκετά αποσπάσματα. Σ' αυτά είναι ολοφάνερη η επίδραση του Ξενοφάνη του Κολοφώνιου ( ο οποίος άσκησε κυρίως κριτική στην ανθρωπόμορφη παρουσίαση των θεών), της ιδέας της αέναης κίνησης και της παγκόσμιας σταθερότητας του Ηράκλειτου, του Πυθαγόρα, ιδρυτή μίας μεγάλης φιλοσοφικης σχολής στη Σικελία με κύριο δόγμα τη μετενσάρκωση της ψυχής. Επίσης γνώριζε αρκετά καλά την ορθολογική σκέψη του Ελεάτη Παρμενίδη, με την οποία εν μέρει συμφωνεί (με την ιδέα της ισομεγέθους σφαίρας, της ακινησίας και του εντελούς είναι) και εν μέρει διαφωνεί (με την άρνηση π.χ. των αισθήσεων, της γέννησης και φθοράς).
. Στο "Περί Φύσεως" εξηγεί λεπτομερειακά τη δημιουργία και δομή του κόσμου. Είναι ο πρώτος που αναφέρεται στις 4 "ρίζες" (στοιχεία) : φωτιά, αιθέρα**, γη και νερό. Οι ρίζες αυτές είναι ανεξάρτητες, ίσες και συνομήλικες και από την ανάμειξη τους δημιουργούνται τα πάντα χάρη στη δράση της "Φιλότητος" (Αγάπη, Αφροδίτη, φιλία) και του Νείκεος (φιλονικία). Μέσα από την αέναη εναλλαγή τα πολλά γίνονται ένα και από το Ένα δημιουργούνται τα πολλά και η όλη διαδικασία κάνει τα πράγματα να είναι κατ' ουσίαν αμετάβλητα αφού και η ίδια η διαδικασία είναι η αμετάβλητη. Στο σημείο αυτό ο Εμπεδοκλής επιτίθεται στη χρήση των όρων "γέννηση" και "θάνατος" για αυτό που ουσιαστικά είναι ανάμειξη και χωρισμός των ριζών (πώς είναι δυνατό να γεννηθεί κάτι που προϋπάρχει ή να καταστραφεί αυτό που θα συνεχίσει να υπάρχει) και υπαινίσσεται πως η ζωή υπερβαίνει τα στενά όρια γέννησης και θανάτου (Καθαρμοί).
. Οι τέσσερεις ρίζες, η Φιλότης και το Νείκος κυβερνούν διαδοχικά. Όταν κυβερνά το Νείκος μέσα από τη δίνη ξεχωρίζουν πρώτα ο αιθέρας και μετά με τη σειρά η φωτιά, η γη και το νερό. Έτσι δημιουργείται ο κόσμος. Στη συνέχεια επικρατεί σταδιακά, από το κέντρο της δίνης, η Φιλότης και εκτοπίζει το Νείκος. Στην κυριαρχία της τα στοιχεία αναμειγνύονται και "γεννιούνται", με τη μεγάλη συμβολή της τύχης, η φύση και ο άνθρωπος***. Για τον άνθρωπο συγκεκριμένα περιγράφει τέσσερεις διαδοχικές γεννήσεις : πρώτα γενιούνται ξεχωριστά μέλη, έπειτα γεννιούνται τερατόμορφα είδη με τυχαίες συνεννώσεις μελών και τρίτες οι ολοφυείς μορφές. Ο σημερινός άνθρωπος γεννιέται όχι με τη συνένωση των ριζών αλλά με το σεξουαλικό πόθο και τη γονιμοποίηση. Την ίδια περίοδο, της απόλυτης κυριαρχίας της Φιλότητος, τα πάντα ομονοούν, ο κόσμος είναι τέλειος και ίσος σε μέγεθος, έχοντας το σχήμα μιας Σφαίρας.
*Καθαρμοί ήταν θρησκευτικές τελετές που αποσκοπούσαν στον εξαγνισμό των πιστών.
** Για του αρχαίους υπήρχε ξεκάθαρος ο διαχωρισμός μεταξύ του ανώτερου καθαρού αέρα, του αιθέρα, και του αέρα που περιβάλλει τη γη και που σύμφωνα με τον Εμπεδοκλή προέρχεται από το νερό.
*** Παρατήρησε πως στη φύση φαινομενικά ανόμοια πράγματα έχουν ομόλογες ιδιότητες.
... ... συνεχίζεται
έγραψα iris @ 8:59 PM
8 από εσάς σχολίασαν
8 Comments:
Στα σχεδόν σύγχρονα χρόνια Ο Φρόυντ υποστήριξε ότ ο Εμπεδοκλής ήταν ο πρώτος με τις διαλεχτικές εναλλαγές του που αντιμετώπισε τον κόσμο ως πεδίο διαμάχης τυ έρωτα και του θανάτου.Διαπάλη ενστίκτων δηλαδή της ζωής και του χαμού της.
Κατ’ αρχάς καλωσήρθες στο μπλογκ.
Με το Φρόυντ μάλλον θα διαφωνήσω καθώς για τον Εμπεδοκλή η ζωή δεν τελειώνει με το θάνατο, δεν έχει τέλος (αυτό είναι και το περιεχόμενο των ’καθαρμών‘ για το οποίο θα γράψω σε επόμενο ποστ). Δε δέχεται το θάνατο όπως δε δέχεται και τη γέννηση. Επομένως δεν πιστεύει πως αυτό που μας οδηγεί είναι το ένστικτο της επιβίωσης, της ζωής και του θανάτου.
Η ιδέα της διαμάχης, του ‘πολέμου‘ ανήκει καθαρά στον Ηράκλειτο, από τις απόψεις του οποίου είναι βαθιά επηρεασμένος ο Εμπεδοκλής. Και στη Θεογονία του Ησιόδου ακόμη μία από τις 3 πρωταρχικές θεότητες που δημιοργήθηκαν από μόνες του ήταν ο Έρως, ο οποίος ήταν υπέυθυνος για την ένωση των θεών και Τιτάνων (οι οποίοι ήταν προσωποποιήσεις των φυσικών στοιχείων). Πάντως η τόσο επιτυχημένω ένωση όλων αυτών των ασύμβατων απόψεων είναι καποτέλεσμα της γόνιμης και ώριμης σκέψης του Εμπεδοκλή.
το ΕΜΠΕΔΩΣΑ το κειμενο σου!!!χαχα
Με τον κίνδυνο να φανώ βλάσφημος για κάποιους: γιατί τώρα όλα αυτά εμένα μου φαίνονται πολύ πιο ψαγμένα από πολλούς σύγχρονους μεταφυσικούς, κυρίως θρησκευτικούς, προβληματισμούς; Ίσως να μην έχω εντρυφήσει στις σύγχρονες θρησκείες. Όπως και να έχει, είναι να θαυμάζεις το πόσα έχουν να σου μάθουν, φωτισμένα μυαλά που έζησαν χιλιάδες χρόνια πριν..
Χαίρομαι που ο καύσωνας ανάβει τις εμπνεύσεις-αναζητήσεις σου.. Περιμένω την συνέχεια
αγγελέ μου : μπράβο σου !! Είσαι εμπεδωτικός τύπος !!
παιδίατρε, μέχρι το σημείο που οι φιλόσοφοι δρούσαν ή δρουν ανεξάρτητα από τη θρησκεία (οι περισσότερες θρησκέιες για να κρατούν δέσμειούς τους τους πιστούς προδητεύουν τη μεταθάνατο τιμωρία) διατυπώνουν αν μη τι άλλο ενδιαφέρουσες μεταφυσικές θεωρείες. Δυστυχώς στις μέρες μας επικρατεί, στη Δύση, ο Χριστιανισμός και οι χριστιανοί φιλόσοφοι ...
Συμφωνώ απόλυτα! νομίζω ότι ακόμα περιμένουμε την αναγέννηση στην χριστιανοσύνη… Ειδικά σε πολλά βιοηθικά προβλήματα, νομίζω ότι η εκκλησία στην πλειοψηφία της, είναι ακόμα στον μεσαίωνα!
Φίλοι ιρις,παιδίατρε, στις απόψεις σας για τον χριστιανισμό και τους "χριστιανούς φιλοσοφους" πράγματι καθρεφτίζεται η παρακμή εκείνου που φιλοδοξεί να πετύχει η εκκλησία και η χριστιανοσύνη σε παγκόσμιο όμως επίπεδο. Από αυτά, δηλαδή,που λέτε είναι φανερή η εικόνα που δίνει η χριστιανοσύνη σε ανθρώπους που θα ήθελαν κάτι πιο ουσιαστικό...Κατά την άποψή μου, παραβλέπετε ένα πολύ σημαντικό , όμως, παράγοντα σε σχέση με το πώς αντιλαμβάνεστε τα αρχαία κείμενα(π.χ. Εμπεδοκλής). Έχετε σκεφθεί πόσο βαθιά επηρεασμένοι είσαστε από την ορθόδοξη χριστιανική κουλτούρα την οποία θέλετε δεν θέλετε την κουβαλάτε από μικροί; Αυτή, μοιάζει με φίλτρο ή φακός, απ'όπου περνά κάθε ιδέα και την επεξεργάζεστε συμπληρώνοντας τα κομμάτια που δεν κατανοείτε(είναι μια αυτόματη λειτουργία του εγκεφάλου) με τις έννοιες της ορθόδοξης χριστιανικής παιδείας. Αυτό είναι που σας κάνει να θαυμάζετε και να κατανοείτε ακόμη περισσότερο αυτά τα πραγματικά διαμάντια σοφίας. Γιατί μέσα από την ορθόδοξη πατερική ανθολογία (και φυσικά θεολογία)φωτίστηκαν κάποιες ακατανόητες πλευρές της ελληνικής φιλοσοφίας. Θα έχετε σίγουρα διαβάσει για τον "σπερματικό λόγο", δυστυχώς δε μπορούμε σε τόσο περιορισμένο χώρο να μιλήσουμε για το τεράστιο αυτό ζήτημα ορθόδοξη θεολογία-φιλοσοφία, αλλά (εν κατακλείδι)πιστεύω ότι πρώτον αδικείτε τη σοφία των πατέρων μας εάν την απορρίψετε εντελώς και δεύτερον δεν είναι δυνατόν να φανταστούμε την άποψή μας για τα αρχαία γραπτά δίχως το αγιοπατερικό φως(άρα και να κρίνουμε εντελώς ανεπηρέαστοι). Τι να κάνουμε, αφού μέσα σ'αυτό γεννηθήκαμε παππου προς παππου... χάρηκα που σας επισκέφθηκα, θα ξαναπεράσω.
Αποκωδικοποίηση....: ψυχής, σιωπής, θρησκειών, μυθολογιών,...
Σχηματοποίηση λόγου, θεογονία, κοσμογονία,....
URL : www.siopi.gr
Γεια.....
Post a Comment
<< Home