Για τους αθεράπευτα ρομαντικούς ...

"Είμαι ρομαντικός / η", " τον άντρα το θέλω ρομαντικό", "Τι ρομαντικός που είσαι !" κτλ κτλ. Πόσο συχνά ακούμε φράσεις σαν κι αυτές (εγώ πάντως αρκετά συχνά); Και πόσο καλά ξέρουμε τι είναι ο ρομαντισμός;

Ο ρομαντισμός είναι ένα ρεύμα που παρουσιάστηκε στα τέλη του 18ου αιώνα στη δυστική ως αντίδραση στον κλασικισμό. Για την ιστορία οι κλασικιστές, συγκεντρωμένοι κυρίως στα γαλλικά πανεπιστήμια, υπερασπίζονταν μέχρι αηδίας τους αρχαίους κλασικούς, τυποποιούσαν τους κανόνες της τέχνης βασισμένοι στα αρχαία κείμενα και δη στον Αριστοτέλη (δε νομίζω να είναι υπερβολικά παράλογο αν μιλήσω για μια κάποια θεοποίηση του Αριστοτέλη). Ενάντια στην αριστοκρατική αυτή ελίτ κριτικών, πολιτικών και φιλοσόφων αναπτύχθηκαν καινούριες ιδέες, ο ρομαντικές ιδέες.

. 1) ο έρωτας : η πρώτη και τελευταία λέξη των ρομαντικών είναι ο έρωτας. Ο έρωτας για το αντίθετο φύλο, ο έρωτας για την ζωή, για τις περιπέτειες, για τη φύση, τη μουσική. Αλλά κυρίως ο έρωτας για τον έρωτα. Η αλήθεια είναι πως οι ρομαντικοί δεν ερωτεύονταν τόσο έναν άνθρωπο όσο την ιδέα του να είσαι έντονα και παθιασμένα ερωτευμένος με κάποιον. Για αυτό το λόγο ερωτεύονταν συχνά, κάθε φορά για πρώτη φορά και κάθε φορά για τελευταία. (3)

. 2) ο θάνατος : η ρομαντική ποίηση ονομάστηκε δικαιολογημένα "ποίηση της νύχτας και των τάφων". Ο θάνατος σε νεαρή ηλικία, ο βίαιος θάνατος, η περιπετειώδης ζωή στα όρια του θανάτου, οι θανάσιμες μάχες και μονομαχίες, ο θρήνος για τους αδικοχαμένους νεκρούς, η αυτοκτονία. Και τι πιο ρομαντικό από το θάνατο για ερωτικούς λόγους; (3)

Ο ρομαντισμός όμως δεν είναι μόνο αυτά. Υπάρχουν και κάποιες άλλες ιδέες που ίσως κάποιοι να θεωρήσουν αντιρομαντικές. Κι όμως, χωρίς αυτές δεν υφίσταται ρομαντισμός.

. 3) η φαντασία : το δημιουργικό μυαλό που ξεπερνάει κάθε όριο της πραγματικότητας ή της λογικής, που πλάθει ιστορίες, εικόνες, περιβάλλοντα, συναισθήματα εντυπωσιακά, πρωτόγνωρα, μοναδικά. Το αγαπημένο προσόν ενός ρομαντικού είναι η αχαλίνωτη φαντασία (τώρα αν η φαντασία επενέβαινε στην πραγματικότητα και από τα χείλη, που περιέγραφαν τόσο όμορφες εικόνες έβγαιναν και μερικά "ψεματάκια" αυτό ήταν αναπόφευκτο). (2)

. 4) η φυγή : κανένας ρομαντικός δεν μπορούσε να παραμείνει σε ένα μέρος για πολυ καιρό. Τίποτα δεν μπορούσε να τον κρατήσει, ούτε καν ο έρωτας. Ένιωθε μία ακατανίκητη επιθυμία να φύγει από το ασφυκτικό του περιβάλλον, να νιώσει τη συγκίνηση της περιπέτειας και του κινδύνου. Τα ταξίδια ήταν το εισητήριο για την ελευθερία και όσο δεν ήταν δυνατή η πραγματική φυγή ξέφευγαν χάρη στη φαντασία. (2)

. 5) η επανάσταση : η 10χρονη γαλλική επανάσταση (1789 - 1799), η ελληνική επανάσταση του 1821 και άλλες παρόμοιες εθνικές επαναστάσεις δεν μπορούσαν παρά να συγκινήσουν κάθε γνήσια ρομαντική ψυχή. Μην ξεχνάμε ότι ο ίδιος ο ρομαντισμός σαν ρεύμα ξεκίνησε σαν επανάσταση στιν κλασικισμό, στις υπάρχουσες ιδέες, στην τέχνη, στις πολιτικές ιδέες, στη φιλοσοφία. Απελευθέρωση, ανεξαρτησία, ελευθερία. Αξίες για τις οποίες όλοι ήταν πρόθυμοι να πεθάνουν. (2)

. 6) το ιστορικό μυθιστόρημα : και δη το ιπποτικό μυθιστόρημα. Μετά από την αρχαιολατρεία των προηγούμενων χρόνων οι ρομαντικοί έδειξαν την προτίμηση τους στην πιο πρόσφατη ιστορία, στη μεσαιωνική. Οι ιππότες, οι βασιλείς, οι μεγάλες μάχες, τα ιπποτικά ιδεώδη, οι ωραίες δεσποινίδες που περιμένουν στον πύργο για τον καλό τους, οι μάγοι και οι μάγισσες, οι τρελοί. Τι άλλο περισσότερο να ζητήσει κανείς; Το πρώτο ιστορικό μυθιστόρημα δεν είναι άλλο από τον περίφημο "Ιβανόη" του Walter Scot. (1)


. 7) το φανταστικό μυθιστόρημα : δεν χρειάζεται να αναφέρω και πολλά παραδείγματα. Νομίζω ένα και μόνο όνομα περιλαμβάνει τα πάντα : J. R. Tolkien. Θρύλοι, νεράιδες, ξωτικά, μάγοι, επικές μάχες, ζωντανή φύση κτλ. Επίσης οποιαδήποτε ιστορία μπορεί να περιλαμβάνει κάτι το υπερφυσικό. Ιστορίες για το πώς ο Φάουστ πούλησε την ψυχή του στο Μεφιστοφελή, πώς ο Δάντης περιηγήθηκε από τον Οβίδιος στην κόλαση και στον παράδεισο, πώς ο Ντόριαν Γκρέι διατήρησε τη νεότητα του διαπράττοντως φρικτές πράξεις και πώς παραμορφωνόταν το πορτρέτο του. Ιστορίες για φρικιαστικές πράξεις σε εξωτικές χώρες όπως στον "Τίτο" (ανθρωποθυσίες, ωμοφαγία κτλ) ή στο "Μάκβεθ" του Σαίξπηρ (ναι στον ίδιο Σαίξπηρ που έγραψε το δακρύβρεκτο "Ρωμαίο και Ιλουιέττα") (1)

. 8) η φύση : η λατρεία για τη φύση. Όχι όμως για τους ωραίους περιποιημένους και τακτικους κήπους των γαλλικών αριστοκρατικών παλατιών αλλά την άγρια φύση, τους απότομους βράχους στο διάβα της ορμητικής θάλασσας. Τα άγρια δάση. Οι ερημιές. Οι παρθένες περιοχές. Τα αγρια αιμοβόρα θηρία. Όλα αυτά συγκινούσαν την άγρια και διψασμένη για περιπέτειες ψυχή. (1)

. 9) η αναζήτηση του πρωτόγονου ανθρώπου : οι ρομαντικοί πίστευαν ότι ο πραγματικά ελεύθερος άνθρωπος ήταν ο πρωτόγονος, ο απελευθερωμένος από τα πρέπει και τη λογική, ο αφημένος στις απολαύσεις και στην ηδονή (άλλο βασικό στοιχείο των ρομαντικών), αυτός που ζούσε στις άγριες περιοχές, πάλευε με τα άγρια θηρία και επιβίωνε χάρη στις δικές του δυνάμεις. Η πρώτη ουσία, η αρχική δύναμη βρισκόταν στην πρωτόγονη και πρωτόγνωρη φύση του ανθρώπου. (1)

. 10) η στροφή στην εθνική ιστορία και παράδοση : αφήνοντας πίσω τους τους κλασικούς για ακόμα μια φορά ασχολήθηκαν με το οικείο τους. Έτσι έθεσαν και τις βάσεις χάρη στις οποίες αναπτύχθηκαν οι επιστήμες της ιστοριογραφίας, της λαογραφίας, της γνωσσολογίας, της εθνογραφίας. (1)

Αυτά είναι κάποια από τα ποιο σημαντικά γνωρίσματα των ρομαντικών. Αν θέλετε μπορείτε να βαθμολογήσετε τους εαυτούς σας (οι αριθμοί με τα κόκκινα γράμματα είναι η βαθμολογία κάθε χαρακτηριστικού). Προσωπικά με άριστα το 17 μου δίνω 11 (δεν ταυτίζομαι με τα δύο πρώτα γνωρίσματα).

Γενέθλια

Σήμερα έχω τα γενέθλια μου. Γϊνομαι αισίως 23.

. Γενικώς έχω μεγάλο κόλλημα με την ημέρα των γενεθλίων μου. Είναι κατά κάποιο τρόπο ημέρα απολογισμού. Πώς έχω περάσει το χρόνο αυτό, τα σωστά μου και τα λάθη μου, τι κέρδισα και τι έχω χάσει. Κυρίως όμως αν βρίσκομαι στο σωστό δρόμο : αν ακολουθώ τα όνειρα μου, αυτό που μου λέει η καρδιά μου, κι αν είμαι ευτυχισμένη.
. Πριν ένα χρόνο ακριβώς ήμουν σε πολύ άσχημη ψυχολογική κατάσταση. Κι όμως κατάφερα σιγά σιγά να σταθώ στα πόδια μου, να βρω ξανά νόημα στην ζωή μου και να συνεχίσω. Σήμερα, ένα χρόνο μετά όχι απλά είμαι πολύ καλύτερα αλλά βρίσκομαι εκεί που πραγματικά θα ήθελα να είμαι. Σε μια ζεστή αγκαλιά η οποία που προσφέρει όση αγάπη κι όση δύναμη χρειάζομαι έτσι ώστε να κάνει κάθε δυσκολία να φαντάζει ωραία.
. Ένας ακόμα λόγος για να γιορτάσω διπλά αυτή τη μέρα ! Αρχικά ήθελα να φωνάξω κάθε γνωστό και φίλο και όλοι μαζί (καμιά 30 άτομα) να γλεντήσουμε σε ένα ταβερνάκι αλλά όπως όλοι καταλαβαίνετε αυτό δε γίνεται (μία απλή εργαζόμενη είμαι). 'Ετσι σκεφτόμουνα είτε να καλέσω μερικά πολύ αγαπημένα άτομα στο σπίτι ή να βγούμε με το φίλο μου κάπου ιδιαίτερα για δείπνο και ποτό. Αλλά, έτσι όπως ήρθαν τα πράγματα, μάλλον δε θα κάνω τίποτα από τα δύο... Ελπίζω του χρόνου να είμαι πιο τυχερή.

Ο πολεμιστής του φωτός.

Χθες το βράδυ τα όνειρα μου ήταν γεμάτα με μάχες. Επηρεασμένη ίσως από ένα anime που βλέπουμε και από κάποιο παιχνίδι που παίζω στονυπολογιστή. Ίσως όμως να είναι και επειδή προβλέπω πως πρέπει να αρχίσω μία ακόμη μάχη, διαφορετική με όλες αυτές που διάβαζα στα ιπποτικά μυθιστορήματα ή έβλεπα στην τηλεόραση ή στη φαντασία μου.

Πολλές φορές είχα ολοζώντανη μπροστά στα μάτια μου την εξής εικόνα : εμένα κρατώντας ένα άσπρο αστραφτερό σπαθί να πολεμώ μέσα σε ένα σκοτεινό μέρος με κάποιο άντρα, δυνατό, με μαύρη μπέρντα και κουκούλα. Όσες φορές και αν πολέμησα μαζί του, όσες φορές και αν τον νίκησα αυτός πάντα εμφανίζεται. Ο πρώτος και μεγαλύτερος μου εχθρός είναι Αυτός, ο Φόβος. Ο φόβος ότι δε θα τα καταφέρω, ότι είμαι μικρή, αδύνατη. Προσπαθεί να με πείσει πως δε θα καταφέρω αυτό το παραπέρα που ονειρεύομαι για αυτό πρέπει να συμβιβαστώ με την πρώτη μικρή ευκαιρία και να βολευτώ όπως όλοι.

Έχουμε δώσει πολλές και μεγάλες μάχες οι δυο μας. Μερικές από αυτές κράτησαν για πολύ μεγάλο διάστημα και με είχαν αποπροσανατολίσει. Μέσα από αυτές όμως κατάφερα να εξελιχτώ. Θεωρώ χειρότερες, ύπουλες και δόλιες - παρόλο που σε ένταση ήταν πιο μικρές - τις καθημερινές μάχες που ήμουν και είμαι υποχρεωμένη να δίνω με τους ανθρώπους γύρω μου για να επιβιώσω απλά. Άνθρωποι συχνά του στενού μου περιβάλλοντος, που μερικούς από αυτούς αποκαλώ φίλους. Οι άνθρωποι αυτοί προσπαθούν να με πείσουν να εγκαταλείψω τα όνειρα μου, να βολευτώ, να αλλάξω, να σβήσω τη δική μου φλόγα γιατί απλούστατα οι ίδιοι δεν μπορούσαν να με ακολουθήσουν ή να με δεχτούν. Άλλοι θέλουν να με αποπροσανατολίσουν για να ικανοποιήσουν τις δικές τους επιθυμίες και φιλοδοξίες. Πολλοί υπόσχονται ψεύτικες αγάπες και φιλίες μέχρι να πληρώσουν τα κενά τους. Απογοητεύομαι όταν σκέφτομαι πως πολέμησα με τον ίδιο μου τον εαυτό για να είμαι αυτή που είμαι σήμερα και μερικοί θρασύδειλοι αρνούνται να μου παραχωρήσουν τη νίκη που δίκαια μου αξίζει. Ευτυχώς που επειδή ακριβώς είναι θρασύδειλοι ηττώνται πιο εύκολα...

Υπάρχουν όμως και άλλοι εχθροί, καθημερινοί, ύπουλοι. Περιμένουν ήσυχα την κατάλληλη ευκαιρία και τότε είναι που πετυχαίνουν το καίριο κτύπημα. Αυτοί οι άγνωστοι που κρύβονται πίσω από τη μάσκα της "δουλειάς", του "χρόνου που περνά γρήγορα", της "οικογένειας", του "πρέπει", του "στρατού" (για τους άντρες τουλάχιστον), των "κοινωνικών υποχρεώσεων" και πολλών άλλων. Από αυτούς τώρα πρέπει να προετοιμαστώ να αμυνθώ. Κουράγιο.

GLORIA

Το 1964 το συγκρότημα του Van Morisson, Them, ηχογράφησε στη δεύτερη πλευρά του "Baby, please don't go" το Gloria. 11 χρόνια, το 1975, μετά κυκλοφορούσε ο πρώτος δίσκος της Patti Smith, Horses. Ο δίσκος άρχιζε με την εκπληκτική διασκευή του παραπάνω τραγουδιού με την προσθήκη κάποιων αυτοσχέδιων στίχων της Patti Smith.

Κάθε φορά που ακούω αυτή τη βραχνή φωνή την ερωτεύομαι (μεταφορικά πάντα). Όλο πάθος, ένταση, επανάσταση, μαγκιά, ροκιά. Χωρίς φόβο αλλά γεμάτη με πάθη. Χωρίς συμβιβασμούς. Μια γυναίκα πραγματικός δυναμίτης.

Jesus died for somebody's sins but not mine
meltin' in a pot of thieves
wild card up my sleeve
thick heart of stone
my sins my own
they belong to me, me

people say "beware!"
but I don't care
the words are just
rules and regulations to me, me

I-I walk in a room, you know I look so proud
I'm movin' in this here atmosphere, well, anything's allowed
and I go to this here party and I just get bored
until I look out the window, see a sweet young thing
humpin' on the parking meter, leanin' on the parking meter
oh, she looks so good, oh, she looks so fine
and I got this crazy feeling and then I'm gonna ah-ah make her mine
ooh I'll put my spell on her

here she comes
walkin' down the street
here she comes
comin' through my door
here she comes
crawlin' up my stair
here she comes
waltzin' through the hall
in a pretty red dress
and oh, she looks so good, oh, she looks so fine
and I got this crazy feeling that I'm gonna ah-ah make her mine

and then I hear this knockin' on my door
hear this knockin' on my door
and I look up into the big tower clock
and say, "oh my God here's midnight!"
and my baby is walkin' through the door
leanin' on my couch she whispers to me and I take the big plunge
and oh, she was so good and oh, she was so fine
and I'm gonna tell the world that I just ah-ah made her mine

and I said darling, tell me your name, she told me her name
she whispered to me, she told me her name
and her name is, and her name is, and her name is, and her name is G-L-O-R-I-A
G-L-O-R-I-A Gloria G-L-O-R-I-A Gloria
G-L-O-R-I-A Gloria G-L-O-R-I-A Gloria

I was at the stadium
There were twenty thousand girls called their names out to me
Marie and Ruth but to tell you the truth
I didn't hear them I didn't see
I let my eyes rise to the big tower clock
and I heard those bells chimin' in my heart
going ding dong ding dong ding dong ding dong.
ding dong ding dong ding dong ding dong
counting the time, then you came to my room
and you whispered to me and we took the big plunge
and oh. you were so good, oh, you were so fine
and I gotta tell the world that I make her mine make her mine
make her mine make her mine make her mine make her mine

G-L-O-R-I-A Gloria G-L-O-R-I-A Gloria G-L-O-R-I-A Gloria,
G-L-O-R-I-A Gloria

and the tower bells chime, "ding dong" they chime
they're singing, "Jesus died for somebody's sins but not mine."

Gloria G-L-O-R-I-A Gloria G-L-O-R-I-A Gloria G-L-O-R-I-A,
Gloria G-L-O-R-I-A, G-L-O-R-I-A Gloria G-L-O-R-I-A Gloria
G-L-O-R-I-A Gloria G-L-O-R-I-A Gloria G-L-O-R-I-A Gloria,
G-L-O-R-I-A Gloria G-L-O-R-I-A Gloria G-L-O-R-I-A Gloria,
G-L-O-R-I-A Gloria G-L-O-R-I-A Gloria G-L-O-R-I-A Gloria .

BABE, I'M GONNA LEAVE YOU

Και τι να πεις για αυτό το τραγούδι; Από το πρώτο δίσκο των Led Zeppelin και τα εντονότατα blues ηχοχρώματα του.

Babe, baby, baby, Im gonna leave you.
I said baby, you know Im gonna leave you.
Ill leave you when the summertime,
Leave you when the summertime comes arollin
Leave you when the summer comes along.

Baby, baby, I dont wanna leave you,
I aint jokin woman, I got to ramble.
Oh, yeah, baby, baby, I wont be there,
Really got to ramble.
I can hear it callin me the way it used to do,
I can hear it callin me back home.

I know, I never leave you, baby.
But I got to go away from this place, Ive got to quit you.
Ooh, baby,
Baby, ooh dont you hear it callin?
Woman, woman, I know, I know its good to have you back again
And I know that one day baby, its really gonna grow, yes it is.
We gonna go walkin through the park every day.
Hear what I say, every day.
Baby, its really growin, you made me happy when the skies were grey.
But now Ive got to go away
Baby, baby, baby, baby
Thats when its callin me
Thats when its callin me back home...

A MILLION MILES AWAY

Γνώρισα το Rory μέσω κάποιου παλιού γκόμενου (ίσως το μόνο σωστό πράγμα που είχε κάνει ποτέ). Με το γκόμενο δε μιλιόμαστε κι αν ποτέ μιλήσουμε ξανά θα είναι για να τον βρίσω ή για να του πετάξω κάτι κατακέφαλα. Έτσι κι αλλιώς στα ελληνικά ποτέ δεν καταφέραμε να συννενοηθούμε. Με το Rory όμως μιλάμε και ξαναμιλάμε. Λέμε για πράγματα απλά, καθημερινά. Τα όνειρα μας, τις φιλοδοξίες μας, τους πόθους και τις ηδονές μας. Τα παράπονα μας, τις λύπες μας. Τα μεράκια μας. Τις φωτιές μας. Τραγουδάμε "My heart is in trouble, my soul is on fire" Καταλαβαινόμαστε στη γλώσσα των blues, της τρέλας μας.

A MILLION MILES AWAY
Irish Tour '74 - 1974

This hotel bar is full of people,
The piano man is really laying it down,
The old bartender is as high as a steeple,
So why tonight should I wear a frown?

The joint is jumpin' all around me,
And my mood is really not in style,
Right now the blues flock to surround me,
But I'll break out after a while.

Yes I'm a million miles away,
I'm a million miles away,
I'm sailing like a driftwood,
On a windy bay,
On a windy bay.

I'm a million miles away,
I'm a million miles away,
But I'm sailing like a driftwood,
On a windy bay,
On a windy bay.

Why ask how I feel,
Well, how does it look to you?
I fell hook, line and sinker,
Lost my captain and my crew.

I'm standing on the landing,
There's no one there but me,
That's where you'll find me,
Looking out on the deep blue sea.

There's a song on the lips of everybody,
There's a smile all around the room,
There's conversation overflowing,
But I sit here with the blues.

This hotel bar has lost all its people,
The piano man has caught the last bus home,
The old bartender just collapsed in the corner,
Why I'm still here, I just don't know,
I don't know.

I'm a million miles away,
A million miles away,
I'm sailing like a driftwood on a windy bay,
On a windy bay.

I'm a million miles away,
A million miles away,
I'm sailing like a driftwood on a windy bay,
Send me away...

ΚΑΙΓΟΜΑΙ, ΚΑΙΓΟΜΑΙ

Με το τραγούδι αυτό είμαστε συνομήλικοι. Μαζί μεγαλώσαμε. Μικρή ήμουνα όταν ο πατέρας μου έβαζε το δίσκο βινυλίου και έπαιζαν τα κλασικά τραγούδια από το "Ρεμπέτικο" του Σταύρου Ξαρχάκου και του Νίκου Γκάτσου (πόσο πολύ τον αγαπάω αυτό το στιχουργό!!). Και η φωνή της Σωτηρίας Λεονάρδου να καίει και τη δική μου την ψυχή. Ένα τραγούδι όλο πάθος και όλο φωτιά. Μια φωτιά που μέρος της είμαι κι εγώ.

Καιγομαι, καιγομαι.

'Οταν γεννιέται ο άνθρωπος
ένας καημός γεννιέται
κι όταν φουντώνει ο πόλεμος
το αίμα δεν μετριέται.

Καίγομαι, καίγομαι
ρίξε κι άλλο λάδι στη φωτιά.
Πνίγομαι, πνίγομαι
πέτα με σε θάλασσα πλατιά.

Ορκιστηκά στα μάτια σου
που τα 'χα σαν βαγγέλιο
τη μαχαιριά μου 'δωσες
να σου την κάνω γέλιο.

Καίγομαι, καίγομαι
ρίξε κι άλλο λάδι στη φωτιά.
Πνίγομαι, πνίγομαι
πέτα με σε θάλασσα πλατιά.

Μα εσύ βαθιά στην κόλαση
την αλυσία σπάσε
κι αν με τραβήξεις δίπλα σου
ευλογημένος να 'σαι.

Καίγομαι, καίγομαι
ρίξε κι άλλο λάδι στη φωτιά.
Πνίγομαι, πνίγομαι
πέτα με σε θάλασσα πλατιά.

(λόγω κάποιου προβλήματος δεν κατάφερα να ανεβάσω το τραγούδι, μόνο να γράψω τους στίχους. Επιφυλάσσομαι όμως.)